Έως και 5 χρόνια στην αναμονή για να βγει η σύνταξη

Σε γόρδιο δεσμό για τον ΕΦΚΑ και το υπουργείο Εργασίας εξελίσσεται το θέμα της διαδοχικής ασφάλισης, που αποτελεί σύμφωνα με τους ειδικούς το μεγαλύτερο αγκάθι στην προσπάθεια αντιμετώπισης του τεράστιου προβλήματος της καθυστέρησης στην απονομή της σύνταξης. Ακόμη και 5 χρόνια μπορεί να περιμένει κάποιος προκειμένου να εκδοθεί η σύνταξή του σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης, με τον…γολγοθά της αίτησης να ξεκινά από το Ταμείο στο οποίο ήταν ασφαλισμένος στο τέλος του ασφαλιστικού του βίου ο ενδιαφερόμενος, να ακολουθεί πολύμηνη αλληλογραφία μεταξύ υπηρεσιών των πρώην Ταμείων στα οποία είχε υπάρξει ασφαλισμένος ο ενδιαφερόμενος, καθώς δεν υφίσταται ηλεκτρονική διασύνδεση των ασφαλιστικών φορέων και να καταλήγει στο Ταμείο που ο ασφαλισμένος είχε τα περισσότερα έτη ασφάλισης και πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.

Τα δύο «αγκάθια»

Το πρόβλημα είναι διαχρονικό, διογκώθηκε όμως υπέρμετρα τα τελευταία χρόνια, λόγω των συχνών ασφαλιστικών μεταρρυθμίσεων, της διοικητικής και όχι οργανωτικής «ενοποίησης» των Ταμείων, της έλλειψης έμπειρου προσωπικού  και βέβαια της αύξησης των ασφαλισμένων που κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου αναγκάζονται να αλλάξουν δουλειά αλλά και φορέα ασφάλισης.

Οπως εξηγεί στην «Κ» ο δικηγόρος και τέως εκδότης του περιοδικού «Νομοθεσία ΙΚΑ» Δημήτρης Μπούρλος, δύο είναι οι αιτίες που εντείνουν το πρόβλημα. Η πρώτη είναι ότι ο χρόνος ασφάλισης που έχει ο συνταξιοδοτούμενος ανά φορέα δεν είναι προσδιορισμένος με σαφήνεια όταν υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης. Ο δεύτερος είναι ότι ο συνταξιοδοτικός φάκελος ή εν πάση περιπτώσει κάποια έγγραφα του φακέλου «περιφέρονται», προκειμένου να εντοπισθεί με τις προϋποθέσεις ποιου φορέα από όσους συμμετέχουν στη συνταξιοδότηση θα πρέπει να συνταξιοδοτηθεί ο ασφαλισμένος. Η πρώτη αιτία, δηλαδή η πλήρης αποτύπωση του χρόνου ασφάλισης πριν από τη συνταξιοδότηση, είναι δε, σύμφωνα με τον κ. Μπούρλο, η βασικότερη αιτία των καθυστερήσεων, η οποία βεβαίως δεν αφορά και δεν σχετίζεται μόνο με τις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, αλλά με κάθε περίπτωση συνταξιοδότησης. Αναλυτικά, και σύμφωνα με τον έμπειρο νομικό, στις κατά καιρούς προσπάθειες αντιμετώπισης του προβλήματος, είχαν προταθεί διάφορες λύσεις με κυριότερη της προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης. Ετσι τόσο το 1999 όσο και το 2010 με νομοθετικές ρυθμίσεις είχε θεσπισθεί λίγο πριν από τη συνταξιοδότηση, η έκδοση ανά φορέα μιας βεβαίωσης η οποία θα περιελάμβανε τον χρόνο ασφάλισης του κάθε ασφαλισμένου, ώστε πριν από την έναρξη της συνταξιοδοτικής διαδικασίας να υπάρχει έτοιμο το τμήμα της καταμέτρησης του χρόνου ασφάλισης.

Λίγοι υπάλληλοι

Η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση, ενώ λειτούργησε επιτυχώς στο ΙΚΑ, δεν είχε το ίδιο αποτέλεσμα στους άλλους ασφαλιστικούς φορείς. Ο βασικός λόγος ήταν ότι δεν υπήρχαν οι διαθέσιμοι υπάλληλοι για να ασχοληθούν με την έκδοση των βεβαιώσεων αυτών.

Αλλωστε, οι υπάλληλοι που θα μπορούσαν να εκδίδουν τις προσυνταξιοδοτικές βεβαιώσεις είναι οι ίδιοι που ασχολούνται με τον προσδιορισμό και την καταμέτρηση του χρόνου ασφάλισης αυτών που έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης και αναμένουν τη σύνταξή τους.

Οι υπάλληλοι αυτοί, που έχουν πλέον περιορισθεί υπέρμετρα, αφού πολλοί έχουν βγει στη σύνταξη χωρίς να αντικατασταθούν, αδυνατούν να ανταποκριθούν στις εκκρεμείς αιτήσεις και εκτιμάται ότι δεν θα μπορέσουν να  ανταποκριθούν ούτε στην υποχρέωση εξέτασης μελλοντικών συνταξιοδοτήσεων. Για τον λόγο αυτό, ο κ. Μπούρλος θεωρεί ότι η «επένδυση» στην έκδοση προσυνταξιοδοτικών βεβαιώσεων για την επιτάχυνση των απονομών των συντάξεων δεν θα αποδώσει.
Να σημειωθεί εδώ, ότι το υπουργείο Εργασίας, με τις πρόσφατες τροπολογίες που κατέθεσε στη Βουλή, επανανομοθέτησε την έκδοση προσυνταξιοδοτικών βεβαιώσεων στην οποία θα περιλαμβάνεται όλος ο χρόνος διαδοχικής ασφάλισης. Μάλιστα, στην ουσία την καθιστά και υποχρεωτική για την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, ειδικά στην περίπτωση της διαδοχικής ασφάλισης.

Σύμφωνα με τον κ. Μπούρλο, αυτό, στις περιπτώσεις που δεν θα μεσολαβεί πιστοποιημένος δικηγόρος ή λογιστής, θα είναι ιδιαίτερα προβληματικό, αφού είναι βέβαιο ότι η έκδοση των βεβαιώσεων από τους φορείς θα καθυστερεί, με αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις να καθυστερεί και η υποβολή της οριστικής αίτησης συνταξιοδότησης. Στην περίπτωση δε, αυτή, ελλοχεύει ο κίνδυνος να χάνονται συντάξεις, για όσο διάστημα, παρότι πληροί προϋποθέσεις, δεν υποβάλλει –για τον τυπικό λόγο της μη συνυποβολής της προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης– το αίτημα για οριστική συνταξιοδότηση.

Οταν μεσολαβεί κάποιος πιστοποιημένος δικηγόρος ή λογιστής για την έκδοση σύνταξης, θα μπορεί αυτός να εκδώσει την προσυνταξιοδοτική βεβαίωση. Στην περίπτωση αυτή βέβαια, η έκδοση προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης μικρή σημασία και αξία θα έχει, αφού ο ίδιος ο ιδιώτης  θα μπορεί να εκδώσει σχέδιο συνταξιοδοτικής απόφασης.

Σύμπραξη ιδιωτικού τομέα

Πώς όμως θα μπορούσε να διευθετηθεί  το πρόβλημα, εφόσον η υποχρεωτικότητα της συνυποβολής προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης, με δεδομένη την καθυστέρηση, δεν βοηθάει; Σύμφωνα με τον κ. Μπούρλο, η μόνη λύση που δεν είναι βεβαίως εύκολη, είναι η ηλεκτρονική αποτύπωση του χρόνου ασφάλισης για κάθε ασφαλισμένο. Αυτό απαιτεί χρόνο και συστηματική εργασία, στην οποία προφανώς θα είναι σημαντική η σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα. Οπως εξηγεί ο γνωστός δικηγόρος, πρόκειται για μια διαδικασία απαραίτητη για την ολοκλήρωση της ψηφιακής έκδοσης των συντάξεων στην οποία το σύστημα πρέπει να στοχεύει.

«Η ψηφιακή σύνταξη είναι αυτή που μπορεί να δώσει λύσεις στη σημαντική επιτάχυνση των απονεμητικών διαδικασιών, η οποία όμως απαιτεί σημαντική προεργασία και κυρίως απλοποίηση του συστήματος με καίριες παρεμβάσεις», επισημαίνει.

Οσον αφορά τη δεύτερη αιτία, δηλαδή την αναζήτηση του αρμόδιου τέως φορέα με τις προϋποθέσεις του οποίου θα συνταξιοδοτηθεί ο ασφαλισμένος, ο κ. Μπούρλος εκτιμά ότι στο πλαίσιο του ΕΦΚΑ απαιτείται  απλούστευση της διαδικασίας από υπαλλήλους ή τμήματα απονομών που έχουν συνολική γνώση των ανά φορέα ισχυουσών προϋποθέσεων, ώστε να μην σπαταλιέται χρόνος.

Απλούστευση διαδικασιών

Παράλληλα, ο γνωστός δικηγόρος που κατά καιρούς έχει συμμετάσχει σε επιτροπές για την επίλυση των προβλημάτων της διαδοχικής ασφάλισης, υπογραμμίζει ότι η διαδικασία μπορεί να γίνει απλούστερη και με παρέμβαση σε αυτές καθαυτές τις ρυθμίσεις που διέπουν τον θεσμό της διαδοχικής ασφάλισης, οι οποίες σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αποβλέπουν στην απλούστευση των διαδικασιών εξεύρεσης του φορέα, με τις προϋποθέσεις του οποίου θα απονεμηθεί η σύνταξη, διατηρώντας όπως πάντοτε μια απαραίτητη ισορροπία ώστε να μη βγαίνουν «χαμένοι» όσοι δεν έχουν διαδοχική ασφάλιση.

Πηγή: kathimerini.gr