Το Brexit θα επιδεινώσει την οικονομία της χώρας

Ένας παρατηρητής για το Brexit της Βρετανίας θα ήταν λογικό να σκεφτεί ότι η οικονομία της χώρας είναι μία με τις καλύτερες επιδόσεις της ΕΕ. Οι υπέρμαχοι του Brexit σπανίως χάνουν την ευκαιρία να υποστηρίξουν ότι η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ο πιο αδύναμος κρίκος παγκοσμίως, και ότι η μεταρρυθμισμένη, δυναμική και ευέλικτη οικονομία της Βρετανίας έχει λίγα να διακινδυνεύσει και πολλά να κερδίσει, εάν φύγει από την ΕΕ. Η πραγματικότητα είναι μάλλον διαφορετική. Και το Brexit απειλεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα.

Η οικονομική επίδοση της Βρετανίας σε σχέση με τις άλλες μεγάλες οικονομίες στη Δυτική Ευρώπη -συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας- δεν ξεχωρίζει ως εντυπωσιακή, τουλάχιστον μόλις συμπεριληφθούν οι διαφορετικές τιμές αγαθών και υπηρεσιών ανά τις χώρες αυτές. Όπως δείχνει το διάγραμμα παρακάτω, η βρετανική οικονομική ανάπτυξη μεταξύ του 2000 και 2015 υστερεί σε σχέση με αυτή της Ισπανίας και της Γερμανίας.

Και το 2015 η Βρετανία κατατάχθηκε μόλις πιο πάνω από τη Γαλλία, μια χώρα που στη Βρετανία έχει γίνει συνώνυμο της οικονομικής αδυναμίας.

Η διαρκής αύξηση του βιοτικού επιπέδου απαιτεί οι οικονομίες να συνδυάζουν γη, εργασία, κεφάλαιο και τεχνολογία με πιο αποτελεσματικούς τρόπους. Η Βρετανία δεν έχει κάνει καλή δουλειά σε αυτό, που εξηγεί γιατί οι μισθοί των Βρετανών έχουν αυξηθεί κατά πολύ λιγότερο από ό,τι των Γερμανών και των Γάλλων ομολόγων τους τα τελευταία 15 χρόνια.

Επίσης εξηγεί γιατί οι Βρετανοί πρέπει να εργάζονται περισσότερο από τους Γάλλους ή τους Γερμανούς για να κερδίζουν ένα συγκρίσιμο εισόδημα, όπως εμφανίζει το γράφημα παρακάτω.

Εάν οι συνολικές επιδόσεις της χώρας φαίνονται μετριοπαθείς, επισημαίνεται ότι είναι επίσης εξαιρετικά παραγκωνισμένη από το Λονδίνο και τα νοτιοανατολικά της Αγγλίας. Σε ία από τις πιο πολιτικά συγκεντρωτικές δημοκρατίες στον κόσμο, οι περιφέρειες που είναι τόσο διαφοροποιημένες οικονομικά όσο τα βορειοδυτικά της Αγγλίας και το Λονδίνο, ουσιαστικά διοικούνται σαν να αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις και εκτός της Σκωτίας, αυτές οι περιοχές έχουν ελάχιστα περιθώρια να προσαρμόσουν τις πολιτικές στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Αυτός είναι εν μέρει ο λόγος για τον οποίο από το 2000, οι πιο φτωχές περιοχές της Βρετανίας δεν έχουν καταφέρει να «φτάσουν” τις πιο εύπορες της ΕΕ. Αντιθέτως, απομακρύνονται ακόμη περισσότερο.

επομένως γιατί οι επιδόσεις της χώρας ήταν τόσο άσχημες; Η βρετανική κυβέρνηση το παράκανε με τη λιτότητα μεταξύ 2010-2012, αλλά όχι όσο οι Γερμανοί, οι Ιταλοί ή οι Ισπανοί και περίπου το ίδιο με τους Γάλλους. Και δεν υπάρχουν στοιχεία ότι οι κυβερνητικές δαπάνες «εξαφανίζουν” τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα με το να καταλαμβάνουν τόσο μεγάλο μέρος της διαθέσιμης χρηματοδότησης: τα επιτόκια είναι εξαιρετικά χαμηλά, υποδηλώνοντας μια υπερβολική εξοικονόμηση πόρων έναντι κερδοφόρων επενδυτικών ευκαιριών.

Αυτό δημιουργεί αποτυχίες από την πλευρά της προσφοράς. Η Βρετανία γενικώς θεωρείται ως ελεύθερη οικονομία και με βάση κάποια χαρακτηριστικά επιδόσεων της αγοράς εργασίας, αυτό είναι αναμφίβολα αλήθεια: τα εργασιακά κόστη, όπως οι εργοδοτικές εισφορές, είναι χαμηλά και είναι εύκολο να απολύσει κάποιος εργαζόμενους, κάτι που μειώνει το κόστος να τους προσλάβει από την αρχή. Αλλά μια επιτυχημένη αγορά εργασίας απαιτεί περισσότερα από τις εύκολες προσλήψεις και απολύσεις. Χρειάζεται εξειδικευμένους εργαζόμενους, πρόσβαση σε στέγαση και καλή ποιότητα υποδομών. Με βάση αυτά τα κριτήρια, η Βρετανία έχει πραγματικές αδυναμίες.

Ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό Βρετανών ηλικίας 18-24, δεν έχει αναπτυγμένη παιδεία και μαθηματικά, όπως οι συνομήλικοί τους σε Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία ή Ισπανία.

Και παρά την ισχυρή ανάπτυξη του πληθυσμού και την ραγδαία αύξηση των τιμών, η Βρετανία κατασκευάζει περίπου τα μισά σπίτια από αυτά της δεκαετίας του 1970 και η προσφορά της επιδοτούμενης στέγασης έχει σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί, καθιστώντας δύσκολο για πολλούς Βρετανούς εργαζόμενους να μετακινηθούν εκεί που είναι οι θέσεις εργασίας.

Οι καλές υποδομές αυξάνουν την παραγωγικότητα με την αύξηση των αποδόσεων των επενδύσεων και με την ενίσχυση του ξένου εμπορίου, και μπορεί να διαδραματίσει έναν μεγάλο ρόλο στην καταπολέμηση των περιφερειακών ανισοτήτων. Αλλά όπως εμφανίζει το γράφημα, η χώρα έχει επενδύσει λιγότερα σε δρόμους, σιδηροδρόμους και αεροπορικά  ταξίδια από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία της ΕΕ τα τελευταία 20 χρόνια.

Μια Βρετανία έξω από την ΕΕ αναπόφευκτα θα είναι λιγότερο ανοιχτή στο εμπόριο με τα κράτη-μέλη, κάτι που θα πλήξει τον ανταγωνισμό και την αύξηση της παραγωγικότητας. Τα φορολογικά έσοδα θα μειωθούν, συμπιέζοντας περαιτέρω τις επενδύσεις σε υποδομές και τις δαπάνες στην εκπαίδευση. Για αυτό, εκτός από την απελευθέρωση της Βρετανίας για να κατακτήσει τις παγκόσμιες αγορές ως ένα έθνος εμπορικών συναλλαγών, το brexit απειλεί να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο τις μέτριες οικονομικές επιδόσεις.

Πηγή: capital.gr/ Centre of European Reform