Τρία έργα περιέχει το τελικό σχέδιο της διπλής ανάπλασης

Μια υπόθεση χαμένη από ετών μπαίνει δυναμικά στο προσκήνιο. Μέσα στον επόμενο μήνα οι βασικές πτυχές μια εξαιρετικά σύνθετης συμφωνίας θα έχουν οριστικοποιηθεί, ώστε να «αναστηθεί» η διπλή ανάπλαση: το σχέδιο για τη δημιουργία νέου γηπέδου του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό και τη μετατροπή του σημερινού γηπέδου της Λεωφόρου σε πάρκο με υπόγειο πάρκινγκ. Στόχος είναι το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού του εγχειρήματος, που αφορά τα έργα υποδομής και το γήπεδο ποδοσφαίρου να καλυφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, με τελικό ιδιοκτήτη των έργων τον Δήμο Αθηναίων.

Οι τελικές διαπραγματεύσεις διεξάγονται αυτή την περίοδο, υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας. Οι «παίκτες» είναι πολλοί, αλλά έχουν συμφωνήσει στις βασικές πτυχές του εγχειρήματος: ο Δήμος Αθηναίων (που θα είναι και ο φορέας υλοποίησης του έργου), η κυβέρνηση (υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης), η ΠΑΕ Παναθηναϊκός, ο Ερασιτέχνης, η Περιφέρεια Αττικής και δύο τράπεζες, η Alpha Bank και η Τράπεζα Πειραιώς.
Υπογραφή

Αν δεν υπάρξει κάποια νέα ανατροπή, μέσα στον επόμενο μήνα η συμφωνία θα «κλείσει» με την υπογραφή δύο μνημονίων συναντίληψης ανάμεσα στους βασικούς εμπλεκόμενους, στα οποία θα περιγράφονται οι όροι συμμετοχής του καθενός στο φιλόδοξο εγχείρημα και το βασικό χρονοδιάγραμμα.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το 2006 το (τότε) ΥΠΕΧΩΔΕ θεσμοθέτησε (ν. 3481) τη διπλή ανάπλαση, ένα σχέδιο «μεταφοράς» του γηπέδου του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό, με κατεδάφιση της Λεωφόρου προς δημιουργία κοινόχρηστου χώρου 16 στρεμμάτων. Η ρύθμιση «έδενε» την τύχη του γηπέδου με την κατασκευή εμπορικού από την εταιρεία «Μπάμπης Βωβός» – η επιλογή αυτή μετετράπη σε «ταφόπλακα» για το έργο, που κρίθηκε αντισυνταγματικό από το Συμβούλιο της Επικρατείας το 2009 (αρ. απόφασης 3059).

Παρά τις φαιδρότητες που γράφονται ακόμα και σήμερα περί «κορμοράνων», καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του ΣτΕ δεν έπαιξε η περιβαλλοντική προστασία του Βοτανικού, αλλά η προσθήκη άλλων χρήσεων (εμπορικό κ.ά.) με προνομιακούς πολεοδομικούς όρους. Το σχέδιο «πάγωσε», το εμπορικό Βωβού που ήδη είχε ξεκινήσει να χτίζεται έμεινε ημιτελές (το κτίριο αποτελείται από τέσσερα υπόγεια και 50.000 τ.μ. ανωδομής, τα 2/3 αυτού έχουν κατασκευαστεί ως προς τον φέροντα οργανισμό).

ΑΤο υπουργείο Περιβάλλοντος επανήλθε το 2013 με ένα νέο Προεδρικό Διάταγμα για τη διπλή ανάπλαση (ΦΕΚ 161/ΑΑΠ), όμως το momentum είχε χαθεί. Εν τω μεταξύ η εταιρεία Βωβός πτώχευσε και το ημιτελές εμπορικό πέρασε στις πιστώτριες τράπεζες, Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς. Οι δύο τράπεζες έφτιαξαν αργότερα μια εταιρεία ειδικού σκοπού, για να αναλάβει και την ανάπτυξη του ακινήτου.

Καθυστέρηση

Με την αλλαγή στον δημαρχιακό θώκο της Αθήνας, το σχέδιο βγήκε από το συρτάρι. Η συγκυρία του κορωνοΐου καθυστέρησε τις εξελίξεις, προσέφερε όμως μια νέα χρηματοδοτική ευκαιρία, το Ταμείο Ανάκαμψης. Το έργο έχει ένα βασικό προσόν που είναι περιζήτητο αυτή την περίοδο, την ωριμότητά του: Είναι «καθαρό» νομικά (γι’ αυτό και κανείς δεν θα ρισκάρει να παρεκκλίνει, έστω και ελάχιστα, από το Προεδρικό Διάταγμα του 2013), έχει περιβαλλοντική αδειοδότηση, αρκετές μελέτες. Τι δεν υπάρχει; Η χρηματοδότηση του γηπέδου ποδοσφαίρου, οι τελικές μελέτες και βέβαια, η τελική συμφωνία. Επίσης ένα ζήτημα που περιέπλεκε την υπόθεση τα τελευταία χρόνια ήταν το αν θα κατασκευαζόταν ή όχι στον Βοτανικό και γήπεδο μπάσκετ για τον Παναθηναϊκό.

Επειτα από μήνες διαπραγματεύσεων ανάμεσα στους εμπλεκομένους, η υπόθεση δείχνει πλέον να ξεκαθαρίζει. Τα έργα είναι τρία:
• Οι υποδομές. Περιλαμβάνουν οδοποιία, δίκτυα, τη διευθέτηση του ρέματος Προφήτη Δανιήλ. Το κόστος τους υπολογίζεται στα 25 εκατ. ευρώ και το πιθανότερο είναι να χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και το ΕΣΠΑ. Μπορούν να προκηρυχθούν είτε από την Περιφέρεια Αττικής, τον δήμο ή από κάποιο υπουργείο.

• Το γήπεδο. Το κόστος του θα εξαρτηθεί από τις προδιαγραφές του, αλλά υπολογίζεται περίπου στα 70 εκατ. ευρώ, σε ένα σενάριο μεταξύ 33.000-40.000 θέσεων. Το κόστος κατασκευής προτείνεται να βασιστεί σε πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, με συμμετοχή και από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων (για την «εκκίνηση» του έργου»). Υπενθυμίζεται ότι στον χώρο ανάπλασης του Βοτανικού προβλέπονται εκτός από το γήπεδο και αθλητικές εγκαταστάσεις 7.500 τ.μ. για τον Ερασιτέχνη και 4.500 τ.μ. για τον δήμο, τις οποίες σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα θα κατασκευάσουν οι ιδιοκτήτες του εμπορικού Βωβού.

• Το γήπεδο μπάσκετ. Δεν θα είναι μέρος της διπλής ανάπλασης. Μετά αρκετή έρευνα αποκλείστηκε το ενδεχόμενο να κατασκευαστεί στον χώρο του γηπέδου ποδοσφαίρου, καθώς κάτι τέτοιο δεν προβλεπόταν στο Προεδρικό Διάταγμα (και, όπως αναφέρθηκε, τυχόν τροποποιήσεις του διατάγματος ενέχουν ρίσκο). Ο Δήμος Αθηναίων αποφάσισε να το κατασκευάσει με αυτοχρηματοδότηση –δηλαδή με τη συμμετοχή ιδιώτη– σε οικόπεδο δίπλα στον χώρο της ανάπλασης. Το κτίριο θα έχει κόστος περί τα 20 εκατ. ευρώ και στόχος του δήμου να είναι πολυλειτουργικό, ώστε να μπορεί να αποφέρει και άλλα έσοδα. Προφανώς δεν είναι ώριμο μελετητικά.

Το γήπεδο ποδοσφαίρου και το γήπεδο μπάσκετ θα ανήκουν στον Δήμο Αθηναίων και θα μισθωθούν μακροχρόνια στον Παναθηναϊκό. Ο Παναθηναϊκός θα εκμεταλλεύεται τους εμπορικούς χώρους και θα αποδίδει μέρος των μισθωμάτων στον δήμο. Οι λεπτομέρειες του σχήματος που θα δημιουργηθεί θα αποτυπωθούν στη συμφωνία που θα υπογράψει ο δήμος με τον Παναθηναϊκό.

Μετά την οριστικοποίηση της συμφωνίας ανάμεσα στους εμπλεκομένους, η κυβέρνηση θα πρέπει να πείσει τις κοινοτικές αρχές για τη χρηματοδότηση του γηπέδου από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στην κατεύθυνση αυτή θα προβληθεί η πλευρά του έργου ως παρέμβαση αστικής αναζωογόνησης, τόσο για την περιοχή του Βοτανικού (όπου η κατάσταση είναι από «αρρύθμιστη» έως άναρχη), όσο και για την περιοχή του γηπέδου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας (που διψά για χώρους πρασίνου).

Εθνική Ελλάδος

Οσον αφορά το αθλητικό σκέλος, το νέο γήπεδο θα είναι όχι μόνο του Παναθηναϊκού, αλλά και μελλοντική έδρα και της Εθνικής Ελλάδας. Περαιτέρω, θα τονιστεί και η δυναμική του εγχειρήματος, καθώς οι εμπλεκόμενοι ελπίζουν ότι θα λειτουργήσει ως «πυροκροτητής» και για άλλες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή του Ελαιώνα (εκτός από την αποπεράτωση του ημιτελούς κτιρίου του εμπορικού). Αν όλα εξελιχθούν σύμφωνα με τον προγραμματισμό, τα πρώτα έργα θα μπορούν να δημοπρατηθούν μέσα στο 2021 με στόχο την ολοκλήρωση του όλου εγχειρήματος μέσα στο 2023 (άλλωστε αυτό είναι και ένας από τους όρους του Ταμείου Ανάκαμψης).

Πηγή: kathimerini.gr